Xe “cọp” là các phương tiện được tăng công suất để phục vụ cho việc đua tốc độ giữa các tay đua. Tuy nhiên, hoạt động này là trái phép nên được gọi là xe “cọp”, thể hiện sự không chính thức, vi phạm pháp luật.
Tại một số quốc gia, đua xe tại các đường đua được xem là hợp pháp nên không gọi những chiếc xe đua là “cọp” như tại Việt Nam. Tuy nhiên, nhiều tay đua Việt Nam lại sử dụng những chiếc xe được độ để đua trái phép trên đường phố.
Một trong những phong cách đua xe “cọp” được ưa chuộng là Drag bike. Đây là loại xe được độ riêng biệt và chỉ sử dụng để đua trên đoạn đường ngắn (402m hoặc ¼ dặm). Xe được thiết kế tối giản để giảm trọng lượng và tăng công suất động cơ.
Ở các nước phương Tây, những hãng độ xe thường độ những chiếc siêu mô tô với dung tích lớn hơn hàng nghìn phân khối. Ví dụ như hãng độ Pro Stock Bike đã từng độ một chiếc xe với dung tích 3.200cc, công suất 1.000 mã lực và chỉ mất 6 giây để đạt tốc độ tối đa 380km/h.
Những chiếc xe này thường sử dụng nhiên liệu nitơ metanol để tăng công suất. Với công nghệ này, xe có thể đạt công suất lên tới 1.500 mã lực và đạt tốc độ tối đa 320 km/h chỉ trong quãng đường 200m. Tuy nhiên, tại Việt Nam và một số quốc gia Đông Nam Á, những chiếc xe drag thường nhỏ hơn.
Độ công suất là một trong những việc làm khó nhất trong các loại độ xe. Để thực hiện được công việc này, thợ độ phải có trình độ chuyên môn cao. Có một cách đơn giản nhất để làm tăng công suất của xe là độ lại hệ thống hút gió và hệ thống thải khí. Thường thợ độ xe Việt Nam sẽ mua các bộ phụ tùng này tại các chợ phụ tùng ở Thái Lan hoặc Campuchia.
Tuy nhiên, chỉ với việc độ lại hệ thống hút gió và hệ thống thải khí vẫn chưa đủ để tăng công suất của chiếc xe nhỏ như Exciter hay Mio lên mức kinh hoàng. Để làm được điều này, các thợ độ xe phải can thiệp vào bên trong động cơ. Có hai phương pháp chính để tăng dung tích xi-lanh là “xổ trái” và “đôn dên”. Phương pháp đầu tiên là xoáy nòng và thay piston zin bằng piston đường kính lớn hơn để tăng công suất và gia tốc. Phương pháp thứ hai là tăng độ dài trục khửu. Cả hai phương pháp này đều nhằm tăng dung tích xi-lanh.
Ngoài ra, các thợ độ xe còn thường gắn tăng áp, làm mát bằng nitro, hydro hoặc can thiệp vào ECU nếu có. Để tăng vận tốc của xe, họ cũng tập trung vào tính khí động học.
Để đạt được tốc độ cao nhất, các thợ độ xe thường loại bỏ hết những thứ không cần thiết trên xe, chỉ giữ lại khung xe và một vài công tắc điều khiển và dàn máy. Họ cũng thường cắt gọt khung xe và hạ thấp tay lái để người lái có tư thế chồm về phía trước. Các tay đua thường nằm dài trên yên và khi đạp ga, chiếc xe sẽ bắn về phía trước như một tên lửa.
Thường thì các kích cỡ piston phổ biến cho xe gồm 54mm, 62mm, 76mm, 85mm… Một chiếc Exciter zin thì có đường kính piston là 54mm, hành trình chạy khoảng 58,7mm và dung tích xi-lanh là 135cc. Nếu sử dụng piston 62mm mà vẫn giữ nguyên hành trình, dung tích xi-lanh sẽ tăng lên 177cc. Nếu sử dụng piston 65,7mm thì dung tích xi-lanh sẽ lên tới 198cc. Những chiếc xe độ có dung tích lớn như vậy cũng đồng nghĩa với sự tăng công suất.
Ví dụ, một chiếc Exciter đời 2013 zin có công suất 12 mã lực tại vòng tua máy 8.500 vòng/phút và mô-men xoắn cực đại 12 Nm tại 6.000 vòng/phút. Tuy nhiên, nếu sử dụng piston 85mm mà không tăng hành trình, dung tích xe đã lên tới 332cc và công suất cũng tăng gấp nhiều lần. Khi lên trái lớn, thợ buộc phải móc buồng đốt để giảm tỷ số nén.
Tuy nhiên, chi phí để độ một chiếc xe cũng không hề nhỏ, thậm chí có những chiếc xe lên đồ đầy đủ có giá hàng trăm triệu đồng. Các phụ tùng cũng không rẻ, ví dụ như bình xăng con của Nhật có họng gió 28mm khoảng 3 triệu đồng, trong khi của Thái Lan chỉ bằng một nửa. Những chiếc pô độ cho Exciter có giá từ 3 đến 4 triệu đồng. Vỏ đầu bò thì có giá từ 3 đến 6 triệu đồng tùy loại. Để làm nhẹ chiếc xe, chủ xe cũng phải mua những bộ vành nhôm có giá khoảng 3 triệu đồng, gắp nhôm cũng tầm đó tiền.
Độ xe đã trở thành niềm đam mê của không ít thanh niên có điều kiện hiện nay. Nếu những chiếc xe độ không ảnh hưởng tới sức khỏe và tính mạng của những người khác, thì ai cũng khuyến khích vì đó là cách góp phần nâng cao trình độ khoa học kỹ thuật.
Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về việc độ xe và các tiêu chuẩn an toàn giao thông. Nhiều thanh niên đã mất tích kiên nhẫn và sự cẩn thận trong quá trình độ xe, khiến cho những chiếc xe này trở nên nguy hiểm đối với chính chủ nhân của nó và những người tham gia giao thông xung quanh. Ngoài ra, cũng có không ít trường hợp những chiếc xe độ bị cảnh sát giao thông xử phạt vì vi phạm các quy định liên quan đến an toàn giao thông.
Để đạt được một chiếc xe độ an toàn và đúng quy định, cần phải tìm hiểu và nắm vững các kiến thức về cơ khí, điện tử và các tiêu chuẩn an toàn. Điều này không chỉ đảm bảo tính mạng và sức khỏe của chính chủ nhân, mà còn đảm bảo an toàn cho mọi người tham gia giao thông.
Độ xe có thể coi là một nghệ thuật, một cách thể hiện cá tính và sự sáng tạo của người trẻ. Tuy nhiên, nó cũng cần phải được thực hiện đúng cách và đảm bảo an toàn cho mọi người. Chính vì vậy, khi đam mê độ xe, hãy nhớ rằng an toàn là trên hết và đừng để những cơn sốt độ xe trở thành một mối đe dọa đối với sự an toàn của cả cộng đồng.